هنگامی‌که صحبت از نوشیدنی‌های سالم می‌شود، معمولا یاد آب‌میوه و دمنوش می‌افتیم تا قهوه! اگرچه اکسیرهای یادشده فواید زیادی دارند، اما قهوه نیز برخلاف تصور رایج، دست‌کمی از آن‌ها ندارد و فراتر از یک نوشیدنی انرژی‌بخش است؛ از حفاظت در برابر بیماری قلبی گرفته تا کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲، این‌ها تنها برخی از فواید آن هستند.
اوا د انجلیس (Eva De Angelis)، متخصص تغذیه، می‌گوید: «اگرچه کافئینِ قهوه بیشتر مورد تحقیق قرار گرفته، این دانه دارای ترکیبات دیگری چون پلی‌فنل، دی‌ترپن و تریگونلین نیز می‌باشد که همگی دارای خواص آنتی‌اکسیدان هستند.»
چه میزان قهوه زیاد است؟
هر چیز خوب ممکن است جنبه بد هم داشته باشد. قهوه نیز از این قاعده مستثنی نیست. به‌طور کلی، بیشترین میزان توصیه‌شده کافئین در روز ۴۰۰ میلی‌گرم است که حدودا برابر با چهار فنجان ۲۳۷ میلی‌لیتری قهوه می‌باشد.
افراد قهوه‌خور ممکن است حس کنند برای افزایش سطح انرژی خود به بیش از یک فنجان قهوه نیاز دارند. طبق آن‌چه دانشکده بهداشت عمومی هاروارد چان اعلام کرده، علت این است که در این افراد احتمال ایجاد «تطبیق‌پذیری یا تلرانس کافئین» وجود دارد که در پی آن احتمال دارد مثلا به‌جای یک اسپرسو سینگل به دابل نیاز داشته باشند تا صبح‌هنگام احساس سرزندگی بیشتری کنند.
جدای از آن، ممکن است برخی قهوه‌خورها سوزش یا ناراحتی معده را نیز تجربه کنند، زیرا کافئین ترشح اسید معده را افزایش می‌دهد. این ترکیب همچنین می‌تواند جذب کلسیم را مهار کند. در ضمن، مصرف بیش از اندازه آن منجر به اضطراب، بی‌قراری، سرگیجه و کاهش آب بدن می‌گردد.
علاوه بر همه این‌ها، کافئین اعتیادآور نیز هست. یک فرد قهوه‌خور که فنجان روزانه قهوه خود را ننوشیده، ممکن است دچار سردرد، خستگی و حتی افسردگی شود. البته معمولا این نشانه‌ها یک هفته پس از ترک قهوه ناپدید می‌شوند.
از میان طیف متفاوت نوشیدنی‌های قهوه مانند قهوه فوری، دمی، سرد دم، بدون کافئین و … کدام‌یک بهتر است؟ انجلیس می‌گوید: «همه‌چیز بستگی به مقدار مصرف و نسبت قهوه به آب دارد. از آن‌جایی که کافئین در آب گرم راحت‌تر حل می‌شود، قهوه سرد دم کافئین کم‌تری را داراست.»
هفت مزیت قهوه برای سلامتی
قهوه با وجود مضراتش، فواید زیادی برای سلامتی دارد که به هفت دلیل برای پای‌بندی به فنجان روزانه قهوه می‌پردازیم.
انرژی‌بخش است
تقریبا همه می‌دانند که قهوه سطح انرژی را بالا می‌برد. مطالعات همچنین نشان داده‌اند کافئین عملکرد بدن را هنگام تمرین، به‌خصوص ورزش‌های استقامتی، افزایش می‌دهد.
روده کافئین را ظرف ۴۵ دقیقه پس از مصرف جذب می‌کند و میزان آن در خون را حداکثر تا دو ساعت به اوج می‌رساند. این مدت زمان بستگی به آن‌چه دارد که در روده است. مثلا فیبر می‌تواند سرعت جذب کافئین را کاهش دهد.
نیمه‌عمر کافئین حدود چهار تا شش ساعت است، یعنی تا شش ساعت پس از مصرف، همچنان نیمی از آن در خون باقی خواهد ماند. البته هنگام خستگی ممکن است این زمان به سه تا چهار ساعت کاهش یابد.
ممکن است از بروز بیماری قلبی پیشگیری کند
قهوه فقط انرژی‌بخش نیست. تحقیقات دانشکده کاردیولوژی آمریکا نشان می‌دهند نوشیدن دو تا سه فنجان قهوه در روز ممکن است خطر ابتلا به بیماری قلبی و سکته را تا ۱۵ درصد کاهش دهد.
اگر حس می‌کنید این مقدار قهوه ممکن است شما را مضطرب سازد، نگران نباشید. احتمال دارد حتی یک فنجان در روز هم برای سلامت قلب مفید باشد. مطالعات نشان می‌دهند کافئین می‌تواند به‌طور موقت فشار خون را افزایش دهد. البته اگر قهوه‌خور باشید، به‌مرور این اثر کاهش می‌یابد.
طول عمر را افزایش می‌دهد
طبق یک مطالعه منتشر شده توسط انجمن قلب و عروق اروپا، نوشیدن چند فنجان قهوه در روز می‌تواند طول عمر را افزایش دهد؛ چه حاوی کافئین باشد، چه بدون آن، چه فوری و چه آسیاب‌شده.
پیتر کیستلر (Peter Kistler)، محقق، به شبکه سی‌بی‌اس (CBS) گفته: «یافته‌های ما نشان می‌دهند نوشیدن کمی قهوه از هر نوعی را نه‌تنها نباید محدود کرد، بلکه باید از آن به‌عنوان عملی برای حفاظت از قلب لذت برد.»
با کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ ارتباط دارد
حتی قهوه بدون کافئین نیز سودبخش است. طبق یک مطالعه که در مجله نوتریشن ریویوز (Nutrition Reviews) منتشر شده، مصرف روزانه یک یا دو فنجان قهوه بدون کافئین می‌تواند از دیابت نوع ۲ پیشگیری کند. البته این نتایج در قهوه حاوی کافئین نیز یافت شده. محققان عقیده دارند ترکیبات گیاهی موجود در قهوه و نه کافئین آن چنین بستری را فراهم می‌کنند. مطالعه‌ای دیگر نشان می‌دهد که فیتوکمیکال‌ها یا مواد شیمیایی گیاهی موجود در قهوه به محافظت از سلول‌های تولیدکننده انسولین در پانکراس کمک می‌کنند.
ممکن موجب کاهش خطر ابتلا به افسردگی گردد
طبق چندین مطالعه انجام‌شده طی سال‌های ۱۹۸۰ تا ۲۰۱۵ احتمال ابتلا به افسردگی به ازای هر فنجان قهوه حدود هشت درصد کاهش می‌یابد. البته باید میزان مصرف ایمن روزانه کافئین را درنظر داشت. علاوه بر این، مطالعات گسترده دیگری نیز نشان داده‌اند مصرف کافئین خطر خودکشی را کاهش داده است.
در پیشگیری از ابتلا به بیماری کبدی موثر است
قهوه از هر نوعی می‌تواند برای کبد مفید باشد. مطالعه‌ای که سال ۲۰۲۱ در مجله مدیکال هلث (BMC Medical Health) منتشر شده نشان می‌دهد این نوشیدنی خطر ابتلا به بیماری مزمن کبد یا کبد چرب را کاهش می‌دهد.
حافظ سلامت مغز است
نوشیدن قهوه می‌تواند از ابتلا به بیماری‌های شناختی مانند پارکینسون و آلزایمر جلوگیری کند. مطالعه‌ای در مجله نوتریشنز (Nutrients) ارتباط میان مصرف کافئین و کاهش خطر پیشرفت پارکینسون را نشان می‌دهد. مصرف منظم کافئین همچنین با افت خطر ابتلا به آلزایمر و زوال عقل همراه است.
از اسپرسو، لاته و سایر نوشیدنی‌های قهوه لذت ببرید!
برگرفته از vegnews.com